Curso on-line sobre herramientas y aplicaciones con sistemas de información geográfica y cartografía temática para la gobernanza y la gestión territorial en el marco de los Objetivos de Desarrollo Sostenible Grupo de Estudios en Ordenación del Territorio
Este proyecto recoge y adapta las experiencias de cooperación del GEOT entre 2017 y 2019 en Kaolack, Kédougou y Dakar (Senegal), y en Rosso (Mauritania), su trayectoria de tres décadas en planificación y gestión territorial en Colombia, Nicaragua, Bolivia y España, la participación de especialistas en herramientas TIG y cartografía temática, y sus aportaciones a los nuevos desarrollos tecnológicos y didácticos de los proyectos europeos MyGEO y YouthMetre.
No hay que olvidar que la situación provocada por la pandemia COVID-19 obligó a priorizar las acciones que se desarrollasen por medios telemáticos o que, en todo caso, no implicasen desplazamientos ni otras actividades que las autoridades sanitarias desaconsejaban.
El proyecto que se presenta quería reforzar la formación, herramientas y habilidades prácticas a técnicos, universitarios y ONGs que trabajan en espacios vulnerables para empoderar y desarrollar a las comunidades, mejorar los sistemas de trabajo de los técnicos, y responder a las demandas, indicadores y propuestas que se propugnan a través de los ODS desde la Agenda 2030. Bajo estas premisas se elaboró el curso Formación on-line con Sistemas de Información Geográfica y cartografía temática para la gestión territorial y el cumplimiento de los Objetivos de Desarrollo Sostenible a través de los siguientes objetivos:
- Ofrecer herramientas SIG y de cartografía temática para potenciar el desarrollo y el conocimiento innovador de técnicos locales, así como de ONGs participantes en proyectos en espacios en desarrollo (ODS 4, 5, 8, 9, 17).
- Proponer soluciones para los problemas de sanidad, accesibilidad, provisión de agua, energía, sostenibilidad, protección de ecosistemas etc (ODS 3, 6, 7, 12, 13, 14, 15).
- Impulsar un modelo de trabajo que permita el desarrollo de proyectos de desarrollo, herramientas de gestión e instrumentos que potencien la geo/cogobernanza, la solidaridad, la igualdad y la justicia social (ODS 1, 2, 10, 11).
El curso se realizó de forma telemática mediante la plataforma de Google Meet y contó con 182 participantes de 17 países (Argentina, Bolivia, Brasil, Cabo Verde, Colombia, Chile, Costa Rica, Cuba, El Salvador, España, Marruecos, Mali, Mauritania, Nicaragua, Senegal, Sáhara, Venezuela) siendo casi la mitad de los inscritos (46%) mujeres. Los participantes eran estudiantes de universidad, técnicos de ONGs que se dedican a la cooperación, profesores o investigadores de universidad (Universidad Libre de Colombia, Universidad Nacional de Cuyo, Universidad Nacional Autónoma de Nicaragua, Universidad Centroamericana José Simeón Cañas).
La formación se impartió en 16 sesiones de dos horas incluyendo las presentaciones de casos reales, el potencial de los SIG y conocimientos sobre cartografía temática. El temario se enfocó en la teoría de SIG, herramientas de manejo y creación de datos, geoprocesos vectoriales o ráster, recogida de datos en campo y la representación cartográfica, online o 3D. A los alumnos se les proporcionó casi siete horas de videos y que explican paso a paso todas las herramientas mencionadas en el curso.
Los videos están adaptados a los países de recepción de la formación, trabajando con sus propios datos. Habitualmente asistían a las clases en directo hasta 100 personas por sesión. Más de 130 personas han obtenido certificado de asistencia al curso (25h) o de participación activa en curso entregando tareas (60h).
También, se ha lanzado una encuesta para evaluar el proyecto por parte de los usuarios y podemos destacar que para 95% de los participantes el curso cumplió sus expectativas y casi el 98% recomendaría esta formación a sus compañeros.
Es importante destacar que los vídeos están disponibles en cinco modalidades lingüísticas ? español, portugués, francés, árabe e inglés - que pueden disponer en los enlaces que tiene en esta página. Cada una de estas modalidades presenta el software visualizado en su idioma y cuenta con las explicaciones narradas por hablantes nativos
LISTADO DE VIDEOS DE FORMACIÓN SOBRE SIG
Listas de reproducción YouTUBE:
- ES:https://youtube.com/playlist?list=PLmZRXHhlSxLxa5Gh5zqxyM5DHrqbR3ip7
- EN:https://youtube.com/playlist?list=PLmZRXHhlSxLywA75y1Zsj7EZIBS6CpPP4
- FR:https://youtube.com/playlist?list=PLmZRXHhlSxLxz2JET1aqerrvnWavdMNew
- PT:https://youtube.com/playlist?list=PLmZRXHhlSxLzY8_WacCGKqcEI3ebexktY
- AR:https://youtube.com/playlist?list=PLmZRXHhlSxLxCDuRV6mpxLYWrdCAUKCrC
¿Que es SIG?
- ES:https://youtu.be/m-k9pb_i6YA
- EN:https://youtu.be/bmoHI2nnpqg
- FR:https://youtu.be/LtF5_qco4Wo
- PT:https://youtu.be/bi0ZAL8szBE
- AR:https://youtu.be/7rwOnZKhDio
Fundamentos de SIG
- https://youtu.be/Ew0ZbrFqXds
- https://youtu.be/cMFLaEYXwfw
- https://youtu.be/kO1QKujn0sM
- https://youtu.be/9up8CpNEPDw
- https://youtu.be/DhGJAQiRQAg
Modelos de SIG
- ES:https://youtu.be/cLbrBasbTXg
- EN:https://youtu.be/drgO0v1CKpQ
- FR:https://youtu.be/LZ5n657vuRY
- PT:https://youtu.be/pp_akg4aL9k
- AR:https://youtu.be/sFNEWbUPO3E
DATUM y proyección cartográfica
- ES:https://youtu.be/eV-FQaxXqOY
- EN:https://youtu.be/-ZAGcxnr14A
- FR:https://youtu.be/k8zPW9zp3_U
- PT:https://youtu.be/IfQbIDBXQsQ
- AR:https://youtu.be/yZweTyE7fQw
Introducción a QGIS
- ES:https://youtu.be/Adzn1bJ_Fs0
- EN:https://youtu.be/oC0gPzbqtQ8
- FR:https://youtu.be/QPBwdx9ooRM
- PT:https://youtu.be/aiA1hQF8tLU
- AR:https://youtu.be/oSylcJLA1cs
Añadir capa al proyecto
- ES:https://youtu.be/6HuAegGlEL0
- EN:https://youtu.be/AnZ3gLGJ7dc
- FR:https://youtu.be/zGVBerVOGNE
- PT:https://youtu.be/YpVPQzVKSrc
- AR:https://youtu.be/HUruWB8HkFI
Herramientas de zoom
- ES:https://youtu.be/qeS31FeH90c
- EN:https://youtu.be/B2I1jnYnhGM
- FR:https://youtu.be/LxP2Vlt2Dcw
- PT:https://youtu.be/Gfi8dzYJ1fM
- AR:https://youtu.be/LhoSAT5bsns
Herramientas de selección espacial
- ES:https://youtu.be/uYMRruep1Bc
- EN:https://youtu.be/Uf98l7dLUF0
- FR:https://youtu.be/d-Jt8NuxWWA
- PT:https://youtu.be/KU-SNguvv9w
- AR:https://youtu.be/LrDWy-YLb5M
Tabla de atributos
- ES:https://youtu.be/yTQ5Cz4VS5w
- EN:https://youtu.be/PIskHFvSyLc
- FR:https://youtu.be/tsVXC4o37dM
- PT:https://youtu.be/89vueILx2xA
- AR:https://youtu.be/WADHkoWx5OQ
Selección por expresión (SQL)
- ES:https://youtu.be/jaLAA9AbpCQ
- EN:https://youtu.be/KbGiP54nB40
- FR:https://youtu.be/csXT7ycg8gg
- PT:https://youtu.be/ctFPQWvh1OE
- AR:https://youtu.be/odlfdoqJscE
Unión
- ES:https://youtu.be/GxTn2g3HrXQ
- EN:https://youtu.be/8KaqIqICbuM
- FR:https://youtu.be/ebVMRer0t_k
- PT:https://youtu.be/JQbxB6HhR1o
- AR:https://youtu.be/TS5iZHvAGTM
Calculadora de campos
- ES:https://youtu.be/9M9owF--Tt4
- EN:https://youtu.be/uehNAeElcF8
- FR:https://youtu.be/XxOaJMRkoEY
- PT:https://youtu.be/-rl7Qm8qXdM
- AR:https://youtu.be/p4i6858gRBU
Simbología
- ES:https://youtu.be/dMG26O9nfIY
- EN:https://youtu.be/TH1ZFS-J5xo
- FR:https://youtu.be/jzxjmkTmydQ
- PT:https://youtu.be/UaxU411JIgY
- AR:https://youtu.be/j_0B-JFVd1s
Constructor de consultas
- ES:https://youtu.be/58pwHb0KYu0
- EN:https://youtu.be/mEbk8kPhGac
- FR:https://youtu.be/tjPALGk122M
- PT:https://youtu.be/YnWnPr5Auok
- AR:https://youtu.be/gKahxVOvNCI
Añadir capa CSV
- ES:https://youtu.be/cheGng9tGgI
- EN:https://youtu.be/t_glxbfnhfc
- FR:https://youtu.be/oTR9u7LghV8
- PT:https://youtu.be/TpehlGyzEyU
- AR:https://youtu.be/MJrLvWILYqI
Etiquetas
- ES:https://youtu.be/VSOcsbwoPls
- EN:https://youtu.be/cIClEHiiKnQ
- FR:https://youtu.be/COVlGj8lIas
- PT:https://youtu.be/Fs1ES-jZIN8
- AR:https://youtu.be/8Zy0Wc4rNSw
Visibilidad en dependencia de escala
- ES:https://youtu.be/Iyf-b4ufrsY
- EN:https://youtu.be/vqg617TlT5A
- FR:https://youtu.be/1-PeHq7YH1Q
- PT:https://youtu.be/XEf80B2PgpM
- AR:https://youtu.be/U44MSxYim5I
WMS
- ES:https://youtu.be/dcDvdT3T3Es
- EN:https://youtu.be/Qw6yg604nfM
- FR:https://youtu.be/5WUzhahfygM
- PT:https://youtu.be/ID3HFiH4YX8
- AR:https://youtu.be/n3ufwY38JB8
Georreferenciación
- ES:https://youtu.be/0xp82mZ3m2o
- EN:https://youtu.be/rJXwn2cSCyA
- FR:https://youtu.be/-2Zwa1FFv8Y
- PT:https://youtu.be/B7xTZ2j4kuU
- AR:https://youtu.be/bxb3H8-7wI4
SAS Planet
- ES:https://youtu.be/XAbHo2typkU
- EN:https://youtu.be/br1DrizkKPY
- FR:https://youtu.be/QRjDSBvi9VE
- PT:https://youtu.be/bVev17cp3Zw
- AR:https://youtu.be/Mear0UYKDBk
Creación de puntos
- ES:https://youtu.be/b3ZySZ2YeJw
- EN:https://youtu.be/WQpyxnwDkio
- FR:https://youtu.be/q_MhNHvRrQ8
- PT:https://youtu.be/ey-fYq2tg58
- AR:https://youtu.be/qly-DQAT8x0
Creación de líneas
- ES:https://youtu.be/BXzBaadMJXg
- EN:https://youtu.be/laOcGHetTjY
- FR:https://youtu.be/c54ab5XIHU8
- PT:https://youtu.be/ht_mYR7Rjn4
- AR:https://youtu.be/d6yJiQVqBhU
Creación de polígonos
- ES:https://youtu.be/-LsA9MBRVCw
- EN:https://youtu.be/pQllFL3X7SU
- FR:https://youtu.be/IlPp0QGtSpw
- PT:https://youtu.be/hFG7qFeTpfg
- AR:https://youtu.be/8GLVilFeFDo
Digitalización avanzada
- ES:https://youtu.be/aLmS2Pbs3Os
- EN:https://youtu.be/4gL6bGFL6s4
- FR:https://youtu.be/trzvVfYjJqc
- PT:https://youtu.be/BQGxelGElKU
- AR:https://youtu.be/Dl5sR8KwHjI
Disolver
- ES:https://youtu.be/15GaCzv8_hQ
- EN:https://youtu.be/olmDqIM7xvg
- FR:https://youtu.be/tNCf2UQi4NM
- PT:https://youtu.be/u9f_xGBg1es
- AR:https://youtu.be/Muy4pF-bYSk
Selección por localización
- ES:https://youtu.be/H6oZIc6cVgg
- EN:https://youtu.be/sdIzQOt2PQI
- FR:https://youtu.be/uZHOzPvmon4
- PT:https://youtu.be/9i-TCO03r04
- AR:https://youtu.be/AzHRC7OGX8k
Cortar
- ES:https://youtu.be/WTKHdf5hXlI
- EN:https://youtu.be/YiBpiL_XLB8
- FR:https://youtu.be/5mgBopEmXZo
- PT:https://youtu.be/3RqhH5YT7Ms
- AR:https://youtu.be/pMg7B2FNgmU
Buffer
- ES:https://youtu.be/3hoFi_7-DZE
- EN:https://youtu.be/LCrn07XaUAs
- FR:https://youtu.be/0XYyAEb4hsY
- PT:https://youtu.be/hT_pgCXtG74
- AR:https://youtu.be/oJ3oUnBQHKQ
Centroides
- ES:https://youtu.be/FRCqDvjWa0o
- EN:https://youtu.be/u64iU35DNWo
- FR:https://youtu.be/ClhQEvUGjn8
- PT:https://youtu.be/vTlbc6NCo_o
- AR:https://youtu.be/5JuwEseORpc
Voronoi
- ES:https://youtu.be/2kn0ZafLbO4
- EN:https://youtu.be/vCnijFo5-r4
- FR:https://youtu.be/_9HZYoSS4j0
- PT:https://youtu.be/2q7da4wg_pc
- AR:https://youtu.be/I275QSpRH3M
Unir capas
- ES:https://youtu.be/WYHzVXifSMY
- EN:https://youtu.be/-_60T9gumao
- FR:https://youtu.be/PmJgtQPPWNY
- PT:https://youtu.be/hFJtgjGLpwY
- AR:https://youtu.be/UAXU6ORc1N0
Intersección
- ES:https://youtu.be/PJ5_iJynYBc
- EN:https://youtu.be/B_aAsPG2OO4
- FR:https://youtu.be/RWHxZHe8vzY
- PT:https://youtu.be/rKkKlsU078E
- AR:https://youtu.be/oNskO5uxD4E
Raster - Visualización
- ES:https://youtu.be/BwvBnx4I0l8
- EN:https://youtu.be/ipiS2P09w78
- FR:https://youtu.be/bdSkOW6vYw8
- PT:https://youtu.be/HwT779N6svs
- AR:https://youtu.be/mGCa4wkwNXM
Raster - Extracción
- ES:https://youtu.be/4-Ple8t5IXc
- EN:https://youtu.be/Vpl1nrHhFts
- FR:https://youtu.be/KbNuO35gEgk
- PT:https://youtu.be/Vz6RAObCOSM
- AR:https://youtu.be/e-V4rdCaHNI
Raster - Pendiente
- ES:https://youtu.be/Q30C3yAxTCc
- EN:https://youtu.be/Dhq1YNyayk8
- FR:https://youtu.be/XNs1we-XI_s
- PT:https://youtu.be/xBEoii64E34
- AR:https://youtu.be/nTYA3CcauSY
Raster - Orientación
- ES:https://youtu.be/tiQS_NuplTc
- EN:https://youtu.be/Dhq1YNyayk8
- FR:https://youtu.be/92TYGGpDJpc
- PT:https://youtu.be/9en54YD_kDQ
- AR:https://youtu.be/mDVh3LUBVtw
Raster - Reclasificación
- ES:https://youtu.be/HWnVh-Cll8I
- EN:https://youtu.be/XJZ23c1XPlY
- FR:https://youtu.be/_uJcDYzEtL0
- PT:https://youtu.be/fTLT60mz36A
- AR:https://youtu.be/4X1wD68PKYk
Calculadora raster
- ES:https://youtu.be/jUjVosJ2rnA
- EN:https://youtu.be/S7JRzSDQaqo
- FR:https://youtu.be/jOugsmbjUNw
- PT:https://youtu.be/q6xX5zv4MFc
- AR:https://youtu.be/9b4U3oGTn88
Diseño cartográfico
- ES:https://youtu.be/GGnVxBtLjMg
- EN:https://youtu.be/dc8FRqD4JS0
- FR:https://youtu.be/3eH0F8EhJJY
- PT:https://youtu.be/x3aBjur5v-M
- AR:https://youtu.be/6DYf_SG4rlQ
Impresión
- ES:https://youtu.be/NtT19hqC4ek
- EN:https://youtu.be/rE_EktowU_Y
- FR:https://youtu.be/3eH0F8EhJJY
- PT:https://youtu.be/_931OcZdBzU
- AR:https://youtu.be/FC7nlCdDW0g
QField - Creación de capas y campos
- ES:https://youtu.be/Ra3ztl1X_Ks
- EN:https://youtu.be/RUxuzIP1Up8
- FR:https://youtu.be/8FIy9huJwMI
- PT:https://youtu.be/cpUubgQdXFc
- AR:https://youtu.be/WiGvTK80aLw
QField - Widgets
- ES:https://youtu.be/92A0GwOmZhI
- EN:https://youtu.be/jRt55SGFiGo
- FR:https://youtu.be/OnIrTkhDy_Q
- PT:https://youtu.be/ZbNYs4SYdhI
- AR:https://youtu.be/BSXZt8kYh1Y
Simbología QField
- ES:https://youtu.be/Z2XgNnyUcsU
- EN:https://youtu.be/PuMdA9OmTt0
- FR:https://youtu.be/pRjBi6K-Amw
- PT:https://youtu.be/jgBUec9uS-A
- AR:https://youtu.be/c-4z0pGHomU
QField - Captura de datos
- ES:https://youtu.be/KDhLE19yaRQ
- EN:https://youtu.be/Wi-1KyZAvms
- FR:https://youtu.be/HHlfvcov9YU
- PT:https://youtu.be/sQdnKh6pEIg
- AR:https://youtu.be/xV7GV81kI5w
Visualización 3D
- ES:https://youtu.be/0VadP3qRtC8
- EN:https://youtu.be/DYj82UKa1LM
- FR:https://youtu.be/RnnEmFriQBo
- PT:https://youtu.be/JpGVrDi-lcc
- AR:https://youtu.be/ad5NyV-Sri0